دانستنی های مختلف بتن

بتن را از نظر وزن مخصوص مى توان به سه دسته تقسیم نمود. بتن معمولى، بتن سبک و بتن سنگین. لیکن این تقسیم بندى فراگیر نبوده و خواص و کاربردهاى متعدد گونه هاى مختلف بتن ها را در بر نمى گیرد.
پیشرفت در تکنولوژى و همچنین نیاز بشر به سازه هاى گوناگون باعث شده تا تحقیقات وسیعى بر روى خواص و رفتار مواد صورت گیرد که بالطبع نتیجه آن ابداع گونه هاى مختلف سازه ها و بهره گیرى از مواد گوناگون است. این امر در مورد سازه هاى ساخته شده از بتن و فولاد نیز صادق بوده و تا کنون بتن هاى گوناگونى ابداع و به بازار عرضه شده اند. در این بخش برخى از انواع و گونه هاى مختلف بتن ها را مورد بررسى قرار داده تا ضمن شناخت از آنان به کاربردهاى فراوانى که در صنعت ساخت و ساز مى توانند، داشته باشند آگاهى حاصل گردد. بتن را از نظر وزن مخصوص مى توان به سه دسته تقسیم نمود. بتن معمولى، بتن سبک و بتن سنگین. لیکن این تقسیم بندى فراگیر نبوده و خواص و کاربردهاى متعدد گونه هاى مختلف بتن ها را در بر نمى گیرد. از اینرو در ادامه ویژگى ها و کاربردهاى هر کدام از انواع بتن ها، ارائه شده است. در هر حال از آنجا که در پاره اى مواقع خصوصیات بتن هاى دیگر با تن معمولى مقایسه مى گردد، لذا لازم است بتن معمولى معرفى شود. مطابق تعریف بتن معمول، بتنى است است که به صورت عادى با سیمان هاى معمولى تیپ (I ) تا تیپ (V ) پرتلند ساخته مى شود. این بتن داراى وزن مخصوصى برابر با ۲۲۰۰ الى ۲۵۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب هستند. (معمولاً ۲۴۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب) و این تفاوت از ۲۲۰۰ تا ۲۵۰۰ در وزن مخصوص، ناشى از جنس دانه ها و تراکم بتن است.

بتن سبک (Light-weight-Concrete):
براساس تعریف بتن سبک عبارتست از: بتنى که وزن مخصوص آن بطور محسوسى کمتر از وزن مخصوص بتن معمولى است و با سنگدانه هاى طبیعى یا شکسته ساخته مى شود. بتن سبک اغلب به عنوان جایگزینى مناسب و مکمل براى بتن معمولى وبه منظور کاهش وزن سازه به کار مى رود، هر چند مقاومت فشارى نهایى آن، در مقایسه با بتن هاى معمولى مقدار کمترى است. معمولا افزایش هزینه ناشى از اعمال تمهیدات ویژه در ساخت بتن سبک به ازاى هر متر مکعب، با کاهش بار مرده و افزایش مقاومت بتن در مقابل آتش سوزى جبران مى شود. کاهش بار مرده در سازه موجب کاهش ابعاد پى ساختمان کاهش ابعاد پى هاى منفرد و کاهش عرض پى هاى زیر دیوار، ابعاد ستون ها، تیرها و همچنین کاهش ضخامت سقف مى گردد. این کاهش در جرم بتن مصرفى موجب صرفه جویى در هزینه ساخت اعضاى فوق الذکر و جبران اضافه هزینه ناشى از ساخت بتن سبک خواهد شد. علاوه بر این، میزان عایق سازى صوتى و حرارتى آن به گونه اى است که در اکثر موارد استفاده از لایه هاى اضافى جهت عایق بندى جزیى یا کلى را منتفى مى سازد، که خود از لحاظ اقتصادى به صرفه خواهد بود.

بتن سنگین :
در ساخت بتن سنگین به جاى شن و ماسه از خرده هاى فولاد، چدن و یا سولفات باریم استفاده مى شود. کاربرد اینگونه بتن بارى جلوگیرى از تشعشع اشعه X و Y و غیره بوده و اصولاً براى سازه هاى مربوط به تأسیسات اتمى و یا هر جا که امکان تشعشعات رادیواکتیو وجود دارد از اینگونه بتن استفاده مى شود. وزن مخصوص بتن سنگین حدود ۵/۱ تا ۵/۲ برابر وزن مخصوص بتن معمولى است. براساس تعریف موسسه ACI آمریکا بتن سنگین، بتنى است که اساساً داراى وزن مخصوص بزرگترى نسبت به بتن هاى ساخته شده با سنگدانه هاى معمولى مى باشد، و معمولاً با استفاده از سنگدانه هاى سنگین تهیه شده و به طور ویژه به عنوان سپر محافظ در مقابل تشعشع به کار مى رود. هر چند که سپرهاى محافظ در مقابل تشعشع کاربرد اصلى بتن هاى سنگین هستند، لیکن در ساخت وزنه هاى تعادلى (بتن هاى وزنى) و یا در مواردى که نیاز به افزایش بار مرده سازه، بدون افزایش حجم هستیم، نیز مورد استفاده مى باشند. هنگامى که بحث از بتن سنگین است، منظور بتنى با جرم مخصوص بیش از ۲۴۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب مى باشد، که براساس نوع و اندازه سنگدانه مصرفى و شیوه تراکم و تخلیه، مى تواند جرم مخصوص بیش از ۶۴۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب داشته باشد.بتن سنگین همواره هزینه ساخت بیشترى نسبت به بتن هاى معمولى دارد.